ASP.NET nedir, nasil kurulur, nasil calistirilir ??

Nedir bu ASP.NET

ASP.NET, Microsoft’un yeni nesil teknolojisi .NET ‘in web sunuculari icin gelistirilmis parcasi. Adini her ne kadar ASP ‘den miras alsa da aslinda yepyeni bir adi hakedecek bir teknoloji oldugunu rahatlikla soyleyebiliriz.ASP’den farklarina, daha dogrusu artilarina deginecek olursak ilk olarak performans acisinda degerlendirelim:

ASP ve PHP gibi script diller calistirilmadan once yorumlanmaya ihtiyac duyarlar. Yani script dilleri, yazildiklari gibi yurutulemezler. Bir yorumlayiciya ihtiyac duyarlar, bu da performans kaybina neden olur. MS’deki amcalar biz ASP yazarken bos durmamislar ve bu konular uzerine kafa yormuslar. Sonunda ortaya derlenen (evet yanlis okumadiniz, program gibi derlenen) ASP.NET’i cikartmislar. Bu da performansa cok buyuk katki saglamis.
Ayrica ASP.NET dil bagimsiz bir sistem, tum .NET uygulamalari gibi. Yani VBScript’e veya bir baska uyduruk script diline muhtac degiliz. ASP.NET icin en yaygin diller Visual Basic.NET (VB.NET) ve C Sharp (C#), ancak bunlarla sinirli degil. NET düzlem uyumlu herhangi bir dil ile de isinizi gorebilirsiniz, Perl.NET gibi.

ASP ile calisan arkadaslar cok iyi bilirler (PHP’de bu durum biraz daha olumluydu), ne zaman sinirlarin disina cikmak isteseniz gidip 3. bir kisiye muhtac olup sagdan soldan bilesen topluyorduk. Tabii sunucu kendimize ait degilse o zaman bunlari kurmak ve uygulamak neredeyse imkansiz oluyordu. Ornegin ne zaman e-mail gondermek istesek aklimiza ilk gelen CDO, Persits gibi bilesenler oluyordu. Ama sunucumuz “ben kurmam bunlari, naparsan yap” dediginde de elimiz kolumuz bagli oturmaktan baska yapacak bir sey olmuyordu.ASP.NET artik bu devri kapatti. .NET’in devasa sınıf kütüphanesi (Base Class Library – BCL) de, bütünüyle ASP.NET programcısının hizmetinde. Bu zengin kütüphanenin kıymetini, kullamaya başladıkça çok iyi anlayaksiniz.

ASP ve diger bilimum script dillerinde en buyuk dertlerimizden biri de, gunlerimizi heba edip, sayfalarca kod yazip yayinladiktan sonra, kodlarimizin altinda baska isimde imzalarin bulundugunu gormekti. Kodlar acik acik gittigi icin emek hirsizlarinin da agzi sulaniyordu. MS, bunu da dusunmus.Artik uygulamalarinizin calismasi icin kaynak kodlarini gondermek zorunda degilsiniz. Kodlarinizi derleyebilir ya da derlenmis kodlari kullanabilirsiniz. Kodlari alan kisi cok iyi bir ara dil (MSIL) programcisi degilse, kodlarinizi anlamasi mumkun degil Yani artik Kod mahremiyeti var…

ASP gibi sistemlerde bir cok programci ve tasarimcinin ne kadar zorluklar cektigini biliyoruz. Programci kodu yazar gonderir, tasarimci olayi anlamak ve duzeni korumak icin soguk terler dokerdi Ama artik buna da bir son geldi. ASP.NET de sunucu kontrolleri bize bu konuda cok buyuk yenilik ve kolaylik getiriyor. Bilesenler ayri sayfalarda yazilip koddan bagimsiz olarak sayfalara yerlestirilebiliyor ve ayri dosyalarda da bu kontroller ile is yapabiliyoruz.
Evet arkadaslar, artik ASP ‘ye elveda demenin vakti geldi… Microsoft gercekten cok iyi bir is cikarmis. .NET gelecegin teknolojisi olmaya aday. Artik sayfalarimiz .ASP ile degil .ASPX ile bitecek. Tabii ASP’nin yeni surumu cikmayacak ama isteyen ASP kullanmaya devam edebilir. Ama acik konusmak gerekirse ASP artik sadece nostalji yaparken aklima gelecek benim
Nasil kurulur bu ASP.NETASP.NET, bildigimiz klasik ASP sunucusu IIS uzerine rahatlikla kurulabilir. Simdi bunun ne kadar rahat olduguna bakalim

ilk önce burdan Framework’un 2.0 surumunu indiriyoruz (22960 KB)..

http://www.microsoft.com/downloads/details.aspx?familyid=0856EACB-4362-4B0D-8EDD-AAB15C5E04F5&displaylang=en

Gelen dotnetfx.exe dosyasini calistiriyoruz.

Yonergeleri takip ederek basit bir sekilde kurulumu tamamliyorsunuz (yapmaniz gereken “Next” e tiklamak )

Evet, artik IIS ‘inizin ASPx dosyalarini calistirabilme yetenegi var…